حقیقت مذاکرات
رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان نظام ضمن حمایت از تیم مذاکره کننده ی هسته ای، خطوط قرمز مذاکرات را مجددا مورد تاکید قرار دادند، بنابراین انتظار می رفت که تیم مذاکره کننده که مورد حمایت قاطع رهبر انقلاب قرار دارد و القابی نظیر «غیور» و «شجاع» و «امین» را از ایشان دریافت کرده است حداقل نمکدان نشکند و به این خطوط قرمز پایبند باشد. اما بررسی های اولیه متن رسمی برجام نشان می دهد که اکثر خطوط قرمز اعلام شده توسط رهبر معظم انقلاب در توافق وین نقض شده است. در ادامه این خطوط قرمز و موارد نقض آن ها به همراه شماره صفحه بخش مورد نظر در متن برجام(برنامه ی جامع اقدام مشترک) مرور خواهد شد:
خط قرمز اول: محدودیت های بلند مدت
آنها
اصرار دارند بر محدودیّت بلندمدّت؛ ما گفتیم ما محدودیّت 10 سال و 12 سال و
مانند اینها را قبول نداریم؛ 10 سال یک عمر است؛ همهى آنچه ما در این
مدّت به دست آوردیم، در حدود 10 سال طول کشیده است! بله، سابقهى هستهاى
در داخل کشور بیش از اینها است که بعضى اوقات هم گفته میشود در بعضى از
بیانات، لکن در آن سالهاى اوّل در واقع کارى انجام نگرفته بود؛ کار اساسى و
عمده مال همین حدود ده پانزده سال اخیر است. محدودیّت 10 ساله را ما قبول
نداریم؛ ما مقدار سالهاى معیّنى را که مورد قبول ما است به مجموعهى هیئت
مذاکرهکننده گفتهایم که چه مقدار، محدودیّت را قبول کردهایم، امّا تعداد
سالهاى محدودیّت را گفتهایم 10 سال و 12 سال و این چیزهایى که این حضرات
میگویند قبول نداریم.
http://farsi.khamenei.ir/
زمانهاى
۱۵ سال و ۲۵ سال - که مدام میگویند ۱۵ سال براى فلان چیز، ۲۵ سال براى
فلان چیز - و این زمانهاى اینجورى را هم ما قبول نداریم؛ مشخّص است، این
زمان اوّل و آخرى دارد و تمام خواهد شد.
اینها موارد عمده و مهمّى است که روى آن تکیه داریم؛
http://farsi.khamenei.ir/
موارد نقض شده در توافق وین:
آژانس برای ۲۵ سال، سنگ معدن تغلیظ شده ی اورانیوم تولید شده توسط ایران را در همه ی کارخانه ها مورد نظارت و دیده بانی قرار خواهد داد.(ص۱۰)
آژانس برای ۲۰ سال لوله های سانتریفیوژ ایران را مورد نظارت و محدودیت قرار خواهد داد. (ص۱۰)
ایران برای ۱۵ سال دست به باز فرآوری سوخت نخواهد زد و هیچ تاسیساتی برای این کار نخواهد ساخت.(ص۲۵)
ایران برای ۱۵ سال در تولید فلزات اورانیوم و پلوتونیم و همچنین متالوژی این فلزات شرکت نخواهد کرد.(ص۲۶)
ایران برای ۱۰ سال فقط ۵۰۶۰ سانتریفیوژ نسل ۱ و فقط در نطنز خواهد داشت.(ص۲۷)
ایران برای ۱۵ سال تنها تا ۳٫۶۷ درصد می تواند غنی سازی کند(ص۲۷)
ایران برای ۱۰ سال به تست سانتریفیوژ IR-4 به صورت تک و آبشار ۱۰ تایی ادامه خواهد داد.(ص۲۸)
ایران برای ۱۰ سال به تست سانتریفیوژ IR-5 به صورت تک ادامه خواهد داد.(ص۲۸)
ایران برای ۱۵ سال همه ی تست های همراه با اورانیوم سانتریفیوژ های خود را تنها در نطنز و همه ی تست های مکانیکی سانتریفیوژهای خود را در تنها در مجتمع تهران و نطنز انجام خواهد داد.(ص۲۹)
ایران برای ۱۵ سال هیچ غنی سازی و هیچ ماده ی هسته ای در فردو نخواهد داشت.(ص ۳۱)
ایران برای ۱۵ سال تنها ۱۰۴۴ سانتریفیوژ نسل ۱ در فردو خواهد داشت.(ص۳۱)
ایران بعد از ۱۰ سال به نصب زیرساخت های ضروری سانتریفیوژهای IR-8 در نطنز اقدام خواهد کرد.(ص۳۳)
ایران برای ۱۵ سال ذخایر اورانیوم غنی شده ی ۳٫۶۷ درصد خود را به کمتر از ۳۰۰ کیلوگرم محدود خواهد کرد.(ص۳۴)
ایران برای ۱۵ سال تاسیساتی برای تبدیل سوخت به گاز UF6 نخواهد ساخت.(ص۳۵)
خط قرمز دوم؛ بازرسی های غیرمتعارف
بنده با بازرسیهای غیرمتعارف و پرس و جو از شخصیتها را هم به هیچوجه بنده موافق نیستم. بازرسی از مراکز نظامی را هم نمیپذیریم همچنان که قبلاً هم گفتیم.
http://farsi.khamenei.ir/
خط قرمز سوم: محدودیت غنی سازی و حفظ فردو
طرف
مقابل به مرگ گرفته که به تب راضی بشوید. هدف آنها این است که جمهوری
اسلامی را در باب ظرفیّت غنیسازی مثلاً - که یکی از مسائل است - به ده هزار سو راضی کنند، منتها از پانصد سو و هزار سو شروع کردهاند، که حدود ده هزار سو مثلاً محصول حدود ده هزار سانتریفیوژ - همین قدیمیهایی که از قبل داشتیم و داریم - است. هدف آنها این است. مسئولین ما میگویند ما به ۱۹۰۰۰۰ سو احتیاج داریم. ممکن است این نیاز مال امسال و دو سال دیگر و پنج سال دیگر نباشد، امّا این نیاز قطعی کشور است، خب، باید نیاز کشور تأمین بشود. اصل حرفی که آمریکاییها در این قضیه دارند، حرف ناحقّی است.
موارد نقض شده در برجام:
ایران، در ده سال آغاز به از رده خارج کردن سانتریفیوژهای IR-۱ خود خواهد نمود. طی این دوره، ایران ظرفیت غنی سازی خود در نظنز را حداکثر تا ظرفیت غنی سازی اورانیوم تعداد ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR-۱ نصب شده نگه خواهد داشت. سانتریفیوژهای اضافی و زیرساخت های غنی سازی مربوطه در نطنز تحت نظارت مستمر آژانس به نحو مشروح در پیوست ۱ انبار خواهد شد.(ص۲۷)
خطوط قرمز درباره فردو چه بود؟
رهبر معظم انقلاب ۱۶ تیرماه ۱۳۹۳ در دیدار مسئولان نظام بر حفظ مهیت غنی سازی تاسیسات فردود تاکید کردند. ایشان در این باره گفتند:
حفظ
تشکیلاتی که دشمن قادر به تخریب آن نیست. روی «فردو» تکیه میکنند، چون غیر
قابل دسترسی است برای آنها؛ میگویند جایی که ما نمیتوانیم به آن ضربه
بزنیم، نباید داشته باشید! این خندهآور نیست؟
http://farsi.khamenei.ir/
موارد نقض شده در برجام:
ایران تاسیسات فوردو را
به یک مرکز هسته ای، فیزیک و فنآوری تبدیل خواهد نمود. همکاری بین المللی
از جمله به شکل سرمایه گذاری های مشترک علمی در حوزه های تحقیقاتی مورد
توافق ایجاد خواهد شد. ۱۰۴۴
ماشین IR-۱ در قالب شش آبشار در یک بال در تاسیسات فردو باقی خواهد ماند.
دو عدد از این آبشارها به همراه زیرساختهای مربوطه بدون اورانیوم به چرخش
ادامه خواهد داد و از جمله از طریق اصلاح مقتضی زیرساخت ها، برای تولید
ایزوتوپ های پایدار منتقل خواهد شد. چهار آبشار دیگر به همراه کلیه زیرساخت های مربوطه به صورت ساکن باقی خواهند ماند. کلیه
سانتریفیوژهای دیگر و زیرساخت های مرتبط با غنی سازی جمع آوری و تحت نظارت
مستمر آژانس به نحو مشخص شده در پیوست ۱ انبار خواهد شد.
نکته
مهم درباره فردو در برنامه جامع مشترک اقدام این است از تعداد ۱۰۰۰
سانتریفیوژ نسل اول که در فردو نگهداری خواهد شد تنها یک آبشار (۱۶۴
سانتریفیوژ) به یکدیگر متصل است. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که برای
فرآیند غنی سازی هر سانتریفیوژ نمی تواند به تنهایی غنی سازی کند و باید در
یک آبشار ۱۶۴ تایی قرار بگیرد. اما نکته قابل تامل و مضحک آن است که ایران
اجازه ندارد به آن یک آبشاری که قرار است که در فردو شکل بگیرد گاز تزریق
کند. با اینکه هزار دستگاه در فردو می چرخد اما طی ۱۵ سال یک گرم هم
اروانیوم غنی شده در این تاسیسات تولید نمی شود
http://www.rajanews.com/news/
این در حالی است که مقام معظم رهبری همچنین ۲۰ فروردین ۱۳۹۳ در
دیدار با مدیران و دانشمندان انرژی هستهای در بیان خطوط قرمز نظام در
مذاکرات به ۶ مورد اشاره داشتند که در این بین ۳ مورد به صورت مستقیم به
موضوع فردو مرتبط میشود.
الف) کسی حق مداخله روی دستاوردهای هستهای را ندارد.
ب) مسئولان باید در مورد دستاوردهای هستهای تعصب داشته باشند.
ج) مذاکره کنندگان کشورمان نباید هیچ حرف زوری را از طرف مقابل قبول کنند.
http://www.rajanews.com/news/
217179
خط قرمز چهارم: لغو همه تحریم ها در روز امضای توافق
بنده تصریح میکنم، تحریمهاى اقتصادى و مالى و بانکى، چه آنچه به شوراى امنیّت ارتباط پیدا میکند، چه آنچه به کنگرهى آمریکا ارتباط پیدا میکند، چه آنچه به دولت آمریکا ارتباط پیدا میکند، همه باید فوراً در هنگام امضاى موافقتنامه لغو بشود؛ بقیّهى تحریمها هم در فاصلههاى معقول [لغو بشود].
http://farsi.khamenei.ir/
تحریمها بهطور
کامل و یکجا بایستی لغو بشود. اینکه یکی از آنها میگوید تحریمها شش ماه
دیگر لغو میشود، یکی میگوید نه ممکن است یک سال هم طول بکشد، یکی دیگر
میگوید ممکن است از یک سال هم بیشتر بشود، اینها بازیهای متعارف معمول
اینها است؛ اینها هیچ قابل اعتناء و قابل قبول نیست؛
مورد نقض شده در برجام:
درنتیجه برخی از تحریمهای ایالات متحده آن هم با تایید آژانس، فقط متوقف خواهد شد، نه لغو!
خط قرمز پنجم: لغو تحریمها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط شود
سخنان صریح رهبر انقلاب:
لغو
تحریمها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط شود، نگویند شما تعهدات را
انجام دهید بعد آژانس گواهی دهد تا تحریمها لغو شود، ما این مسئله را
مطلقاً قبول نداریم. اجرائیات لغو تحریمها باید با اجرائیات تعهدات ایران متناظر باشد.
http://farsi.khamenei.ir/
موارد نقض شده در برجام:
http://www.rajanews.com/news/
خط قرمز ششم: موکول کردن اجرای تعهدات طرف مقابل به گزارش آژانس
ما با موکول کردن هر اقدامى به گزارش آژانس مخالفیم. ما به آژانس بدبینیم؛ آژانس نشان داده که هم مستقل نیست، هم عادل نیست؛ مستقل نیست زیرا تحت تأثیر قدرتها است؛ عادل
نیست [چون ]بارها و بارها برخلاف عدالت حکم کرده و نظر داده. بهعلاوه،
اینکه بگویند «آژانس باید بیاید اطمینان پیدا کند که فعّالیّت هستهاى در
کشور نیست» این یک حرف غیر معقولى است. خب، چهجور میشود اطمینان پیدا کند؟
اصلاً اطمینان پیدا کردن [یعنى چه]؟ مگر تک تک خانهها و وجب به وجب
سرزمین کشور را اینها بگردند! چهجورى میشود اطمینان پیدا کرد؟ موکول کردن به این مسئله، نه منطقى است، نه عادلانه است.
http://farsi.khamenei.ir/
موارد نقض شده در برجام:
تحریم های شورای امنیت، توسط قطعنامه جدیدی که برجام را تایید می کند همزمان با تایید آژانس بر اجرای اقدامات توافق شده هسته ای ایران خاتمه خواهد یافت.(ص۱۱)
اتحادیه اروپا تحریم های مرتبط با هسته ای مالی و اقتصادی خود را همزمان با تایید آژانس بر اجرای اقدامات توافق شده هسته ای ایران خاتمه خواهد داد. (ص۱۱)
اتحادیه اروپا تحریم های مرتبط با اشاعه را ۸ سال پس از اینکه آژانس به این نتیجه رسید که همه ی مواد هسته ای در ایران صلح آمیز است خاتمه خواهد داد.(ص۱۲)
آمریکا، در اجرای تحریم هایی که در پیوست ۲ آمده است همزمان با تایید آژانس بر اجرای اقدامات توافق شده هسته ای ایران وقفه ایجاد می کند. (ص۱۲)
خط قرمز هفتم: ضرورت حفظ تحقیق و توسعه و ادامه کار در زمان محدودیت
در همین مدّتِ محدودیّت هم که ما قبول میکنیم، کار تحقیق و توسعه و ساخت و ساز باید ادامه پیدا کند، که این هم از جملهى خطوط قرمزى است که مسئولین محترم روى آن تکیه کردند؛ گفتند ما حاضر نیستیم از تحقیق و توسعه دست برداریم؛ حق با اینها است. در طول این سالهاى محدودیّت هم، بایست تحقیق و توسعه ادامه داشته باشد. آنها حرف دیگرى میزنند؛ آنها میگویند شما ده سال دوازده سال یا بیشتر هیچ کارى نکنید، بعد از آن شروع کنید به تولید، شروع کنید به ساخت! که این حرف زور مضاعفى است، حرف غلط مضاعفى است.
http://farsi.khamenei.ir/
توسعهی علمی و فنّی هستهای در ابعاد گوناگون، بههیچوجه نبایستی متوقّف بشود.
توسعه باید ادامه پیدا کند، توسعهی فنّی. حالا محدودیّتهایی را ممکن است
لازم بدانند قبول بکنند، ما حرفی نداریم. برخی از محدودیّتها را قبول کنند،
امّا توسعهی فنّی حتماً بایستی ادامه پیدا بکند و با شدّت و قدرت پیش برود.
http://farsi.khamenei.ir/
موارد نقض شده در برجام:
از جمله برخی محدودیتهای مشخص در برخی فعالیتهای خاص تحقیق و توسعه، برای هشت سال نخست،
و به دنبال آن، با یک ضرباهنگ معقول، تکامل تدریجی به سمت مرحله بعدی
فعالیت های غنی سازی ایران برای اهداف منحصرا صلح آمیز، به نحو موصوف در
پیوست ۱ خواهد بود.
تحقیق
و توسعه غنی سازی ایران با اورانیوم برای مدت ۱۰ سال شامل صرفا ماشینهای
IR-۴، IR-۵، IR-۶ و IR-۸ به نحو تشریح شده در پیوست ۱ خواهد بود، و ایران به نحو مشخص شده در پیوست ۱ در سایر فناوری های جداسازی ایزوتوپ برای غنی سازی اورانیوم وارد نخواهد شد.
ایران بر اساس برنامه بلندمدت خود، برای ۱۵ سال، فعالیتهای مرتبط با غنی سازی اورانیوم، از جمله تحقیق و توسعه تحت نظارت پادمانی خود را صرفا در تاسیسات غنی سازی نطنز انجام خواهد داد، سطح غنی سازی اورانیوم خود را تا سقف ۶۷/ ۳ درصد نگه خواهد داشت، و، در فردو، از هرگونه غنی سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه غنی سازی اورانیوم و از نگاهداری هرگونه مواد شکافت پذیر خودداری خواهد ورزید.
در راکتور راک؛ به جز فعالیتهای جداسازی با هدف تولید رادیوایزوتوپهای پزشکی و صنعتی از نمونه های تابش دیده اورانیوم غنی شده، ایران به مدت ۱۵ سال وارد بازفرآوری یا ساخت تاسیسات قادر به بازفرآوری سوخت مصرفی، یا فعالیتهای تحقیق و توسعه بازفرآوری که منتج به ایجاد قابلیت بازفرآوری سوخت مصرفی شود، نگردیده و پس از این مدت نیز قصد چنین کاری را ندارد.
http://www.rajanews.com/news/
نکات جالب مربوط به تعهدات اتحادیه اروپا برای لغو تحریم ها:
- در میان بندهای مشخص شده برای تعلیق و خاتمه دادن بند ۱.۱.۴ وجود ندارد. این بند مربوط به چیست؟ با مراجعه به بند مربوطه در پیوست دوم که درباره تحریمهاست خواهیم دید:
۱.۱.۴: Sanctions on financial messaging services
تحریم خدمات پیامرسانی مالی (خدماتی مانند سوئیفت)
به عبارت دیگر اتحادیه اروپا تحریم مربوط به سوئیفت را در روز اجرای توافق تعلیق یا لغو نمیکنند. بلکه برداشته شدن این تحریم به روز انتقال یعنی ۸ سال بعد موکول شده است.
- بند دیگری که در بخش تعهدات اتحادیه اروپا در روز توافق مورد اشاره قرار نگرفته است، بند ۱.۹.۱ از ضمیمه دوم (تحریمها) است. این بند میگوید:
۱.۹.۱: Asset freeze and visa ban measures applicable to:
۱.listed Iranian banks and financial institutions, including the Central Bank of Iran;
۲.listed persons, entities and bodies related to the oil, gas and petrochemical sectors;
۳.listed persons, entities and bodies related to shipping, shipbuilding and transport;
۴.other listed persons, entities and bodies not related to proliferation-sensitive nuclear-, arms-and ballistic missile-related activities;
۵.listed persons, entities and bodies related to proliferation-sensitive nuclear-, arms-and ballistic missile-related activities; and
۶.entities and individuals listed by the UN Security Council,
این بند مربوط به داراییهای بلوکه شده مربوط به ایران در کشورهای اروپایی است. در نتیجه در روز اجرای توافق داراییهای بانک مرکزی، شرکت ملی نفت و نهادهای وابسته، شرکت کشتیرانی و نهادهای وابسته و افراد و نهادهایی که در فعالیتهای موشکی و اشاعهای فعال هستند، آزاد نمیشود.
- تحریمهای مرتبط با فناوریهای و اقلام حساس و مواد خاص مورد استفاده در فعالیتهای هستهای، نرمافزارها و تسلیحات که در بندهای ۱.۵.۱، ۱.۶.۱، ۱.۷.۱، ۱.۸.۱ از ضمیمه دوم مورد اشاره قرار گرفته است، تا روز انتقال باقی میمانند.
- از میان تحریمهایی که قرار است در روز توافق از سوی اتحادیه اروپا برداشته شود، برخی تعلیق و برخی خاتمه مییابد. بر اساس متن فوق الذکر تحریمهای اشاره شده از بند ۱.۱.۱ تا ۱.۳.۳ تعلیق میشوند. این تحریمها مرتبط با مصوبه شورای تصمیمگیری اروپا بوده (۲۰۱۰/۴۱۳/CFSP) و تنها تعلیقمیشود. این تحریمها شامل تحریمهای بانکی، تراکنشهای مالی، بیمه،اوراق قرضه، خرید نفت و گاز و محصولات پتروشیمی، تحریمهای کشتیرانی و حمل و نقل میشود. تنها تحریمی که خاتمه مییابد تحریم فلزات گرانبها است که به مصوبه شورای مقررات اتحادیه اروپا (No ۲۶۷/۲۰۱۲) مرتبط میشود.
http://www.rajanews.com/news/
نکته ای جالب درباره مساله تحریم 5 ساله تسلیحاتی ایران
http://www.bbc.com/persian/
